Transcript Document
روش تحقیق
()Research Methods
مجید کالنتری
شهریور 1393
رئوس مطالب
* تعاریف
* فرآیند پژوهش
* مراحل روش پژوهش علمی
2
majidkalantary_pm@yahoo.com
تعار
یف
majidkalantary_pm@yahoo.com
3
تعاریف
* روش های کسب دانش
وجود شش روش که یکی از آنها روش علمی است:
-1اعتقاد راسخ نسبت به پدیده ها ()Tenacity
"محکم چسبیدن به چیزی" ،داللت بر باورهای تثبیت شده
ای دارد که مردم به آنها پایبندند.
-2کشف و شهود ()Intuition
نوعی برداشت شخصی ،بینش درونی ،اشراق ،عمل یا
فرایند رسیدن به دانش مستقیم یا قطعیت بدون استدالل
و تعقل.
4دانش حاصل از این روش مبتنی بر ایمان ،باور ،یا
majidkalantary_pm@yahoo.com
تعاریف
* روش های کسب دانش
وجود شش روش که یکی از آنها روش علمی است:
-3توصل به مرجع یا منبع قدرت ()Authority
این روش معرف پذیرفتن اطالعات یا واقعیت هایی است که از
طریق چیز یا شخص و یا منبع دیگری کسب می شود.
-4خردگرایی ()Rationalism
رنه دکارت در قرن 17بیان داشت که نتایج معتبر درباره
جهان می تواند از طریق تعقل و استدالل ناب ،یعنی
دکترینی که خردگرایی نامیده می شود ،استنتاج شود.
-5تجربه گرایی ()Empiricism
براساس این روش ،اگر چیزی را تجربه کردم ،آنگاه درست و
معتبر است .بنابراین ،هر واقعیتی که با تجربه من
5هماهنگ باشد قابل قبول و عکس آن مردود است.
majidkalantary_pm@yahoo.com
تعاریف
* روش های کسب دانش
وجود شش روش که یکی از آنها روش علمی است:
-6روش علمی ()Scientific Method
مهمترین روش کسب دانش کمینه کردن پیش داوری آزمایشگر در زمانآزمون یک فرضیه یا نظریه
با استفاده از روش علمی ،اطالعاتی به دست میارزش ها ،نگرش
آید که از عقاید شخصی ،ادراکات،
ها و عواطف به دور باشد
از طریق آزمایش ها یا مشاهده ی ایده ها وهمگان
عقاید بر پایه علمی که در معرض وارسی
6
majidkalantary_pm@yahoo.com
قرار دارد
تعاریف
* روش های کسب دانش
وجود شش روش که یکی از آنها روش علمی است:
-6روش علمی ()Scientific Method
در این روش باید:
الف -تمامی دانش شناخته شده قبلی درباره پدیده
مورد نظر را یاد بگیرید.
ب -درباره چگونگی ارتباط آن پدیده ها با چیزهای
دیگر ،حدس بزنید یا فرضیه ای تدوین نمایید.
پ -تعیین کنید که چه چیز شاهد دانش جدید مورد نظر
شماست.
ت -برای فراهم ساختن این شاهد ،داده هایی را با یک
روش نظامدار ،عینی و کنترل شده گردآوری کنید.
7
majidkalantary_pm@yahoo.com
تعاریف
* علم
مجموعه ی دانستنی های نظام دار در مورد پدیده ها و
روابط آنها و همچنین روش دستیابی به این دانستنی
ها(اطالعات).
علوم فیزیکی و طبیعی ،با جهان فیزیکی تعامل دارند
و
علوم اجتماعی ،عقاید ،رفتار و تعامل نهادهای انسان
و جامعه ی انسانی مورد مطالعه قرار می دهد
* پس علم ،نهادی است اجتماعی و شیوه ای است برای
تولید دانش.
* علم ،هم به سیستم تولید دانش و هم به دانش تولید
8شده ی این سیستم اشاره دارد.
majidkalantary_pm@yahoo.com
تعاریف
* هدف علم
-1توصیف :توصیف مستلزم به نمایش گذاشتن دقیق یک
پدیده برای تشخیص متغیرهای موجود و سپس تعیین
میزان وجود آنهاست
-2تبیین :معلوم ساختن علت یک پدیده ،یعنی امری که
همیشه بر آن تقدم دارد
-3پیش بینی :یعنی توانایی پیش بینی یک پیشامد قبل
از وقوع واقعی آن
-4کنترل :دستکاری شرایطی است که یک پدیده را
تعیین می کند .کنترل ،در این معنا ،یعنی دانشی
درباره علت ها یا شرایط پیش بینی و مقدم بر وجود
9یک پدیده
majidkalantary_pm@yahoo.com
تعاریف
* نظریه (تئوری)ی علمی
مجموعه ای به هم پیوسته از سازه ها ،مفاهیم،
تعاریف و قضایا است که با مشخص کردن روابط بین
متغیرها ،یک دیدگاه نظامدار درباره پدیده به وجود
می آورد که هدف آن توضیح و پیش بینی پدیده ها است.
تئوری پاره های مجزای اطالعات را کنار هم آورده و
در یک چارچوب مفهومی با قابلیت کاربرد وسیع تر به
هم ارتباط می دهد.
10
majidkalantary_pm@yahoo.com
تعاریف
* نظریه ی علمی
برای بیان نظریه ،پژوهشگر:
+اطالعات جمع آوری شده را خالصه کرده و در حیطه
ی مشخص قرار می دهد
+اصول حاکم بر مجموعه ای از واقعیت ها را به
روشنی بیان می کند
+از طریق تعیین روابط بین پدیده ها ،تغییرات
یک پدیده را از روی پدیده ی دیگر ،پیش بینی می
کند.
هدف علم ،رسیدن به یک نظریه می باشد .گردآوری
انبوهی از اطالعات و تایید فرضیه ها ،اثری در
11
پیشبرد علم ندارد.
majidkalantary_pm@yahoo.com
فرآیند
پژوهش
majidkalantary_pm@yahoo.com
12
پژوهش و انواع
آن
* تعریف پژوهش
+هرگونه فعالیت منظم برای مطالعه ی مسائل و
رسیدن به اجرای کلی
+تالشی منطقی جهت پاسخ به یک یا چند سوال
+بررسی و مطالعه ی منظم و کنترل شده ی پدیده
درباره ی روابط
ها و آزمایش قضیه های فرضی
احتمالی بین آنها با یک دید انتقادی
+مطالعه ی حقیقت ،کوششی جهت شناخت حقیقت،
به موضعی با آگاهی
حرکت از موضعی با آگاهی کمتر
بیشتر
+مجموعه اقداماتی در قالب روش علمی برای کشف
13
حاکم بر آنها
قوانین
و توصیف پدیده ها و تبیین
majidkalantary_pm@yahoo.com
پژوهش و انواع
آن
* علل انجام پژوهش
بروز مشکل در محیط کار و زندگی
سفارش فرد یا سازمان
مطالعه متون
عالیق شخصی پژوهشگر
14
majidkalantary_pm@yahoo.com
پژوهش و انواع
آن
* اهداف و نتیجه ی پژوهش
معموال یکی از این اهداف بر پژوهش مسلط هستند:
اکتشاف یک پدیده نو ()Explore
توصیف یک پدیده ()Describe
تبیین علت رخداد پدیده ای ()Explain
15
majidkalantary_pm@yahoo.com
پژوهش و انواع
آن
* روش های شناخت پدیده ها
)1تجربه ()Experiment
تجربه ی شخصی ،چه دانشمند و چه غیر دانشمند
)2مرجع ()Reference
رجوع به تجارب دیگران
)3شهود ()Intuition
استنباط بر مبنای احساس ،حدس و گمانی بدون
توان برای ابراز دالیل منطقی
16
majidkalantary_pm@yahoo.com
پژوهش و انواع
آن
* روش های شناخت پدیده ها
)4قیاس ()Deductive
کنار هم گذاردن واقعیت های مسلم و رسیدن به
نتیجه ی جدید
قاعده ی کبری و صغری
کبری :انسان ها می میرند
صغری :فرد مورد نظر یک انسان است
نتیجه :فرد مورد نظر می میرد
محدودیت این روش آن است که قطعیت کبری و صغری باید
مشخص باشد .در حالیکه در بسیاری از حوزه های علم،
نمی توان مطمئن بود.
اساس کار بر تعقل ،استدالل و منطق ارسطویی
17
majidkalantary_pm@yahoo.com
پژوهش و انواع
آن
* روش های شناخت پدیده ها
)4استقرا ()Inductive
مشاهده ی جزئیات و رسیدن به حکم کلی
توسط فرانسیس بیکن در قرن 17میالدی
همه ی انسان های دیده شده مردند
فرد مورد نظر که انسان است هم می میرد
مشاهده ی جزئیات به دقت ،از طرفی و از طرف دیگر،
محدود بودن حکم به موارد مشاهده شده که باید به
لحاظ تئوری ،همه ی موارد را در بر بگیرد ،از
اشکاالت است.
اساس کار بر مشاهده و تجربه
18
majidkalantary_pm@yahoo.com
پژوهش و انواع
آن
* روش های شناخت پدیده ها
)4علمی ()Scientific
ترکیب استقرا و قیاس و افزودن شیوه های نوین
آماری و نمونه گیری
الگوی روش علمی جان دیویی
.1شناخت و بیان مساله
.2ساختن فرضیه
.3جمع آوری اطالعات
.4تحلیل داده ها
.5استنتاج برای رد ،تعدیل یا تایید
19
فرضیه
majidkalantary_pm@yahoo.com
پژوهش و انواع
آن
* پژوهش علمی
با کنار هم گذاردن تعاریف پژوهش و روش علمی شناخت،
پژوهش علمی تعریف می شود
پژوهش علمی عبارت است از مطالعه ی نظامدار،
کنترل شده ی تجربی و انتقادی یک یا چند قضیه ی
فرضی درباره روابط احتمالی میان پدیده های طبیعی
20
majidkalantary_pm@yahoo.com
پژوهش و انواع
آن
* پژوهش علمی
موارد مهم تعریف
)1شناخت پدیده های طبیعی و کشف روابط بین آنها
(نه پدیده های ماورایی)
)2وقتی گفته می شود پژوهش علمی مطالعه ای است
نظامدار و کنترل شده ،مقصود آن است که پژوهشگران
می توانند با توجه به نظام و ترتیبی که در پژوهش
آن را درک کنند و نسبت به
وجود دارد به خوبی
برون دادها و پیامدهای آن به گونه ی انتقادی
باشند( .نه قضاوت های ذهنی و
اعتماد داشته
شخصی)
)3پژوهش علمی ،یک مطالعه تجربی است .یکی از ویژگی
21
majidkalantary_pm@yahoo.com
پژوهش و انواع
آن
* پژوهش علمی
پس ،پژوهش علمی که همان کاربرد روش علمی شناخت
است که تحت آن ،پدیده ی
است ،در جستجوی شرایطی
خاصی رخ می دهد و مشخص کردن شرایط دیگری است
که تحت آن ،این پدیده رخ نمی دهد
22
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
majidkalantary_pm@yahoo.com
23
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
پژوهش علمی را می توان در قالب یک طرح یا
پیشنهاد)(Research Proposal
پژوهشی پیاده سازی کرد.
-1عنوان()Title
-2بیان مساله()Statement of the problem
-3اهمیت پژوهش()Importance
-4مرور بر پزوهش های مربوط()Review of related research
-5وجوه تمایز()Significance
-6اهداف()Objectives
-7سوال های پژوهش()Question
24
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
پژوهش علمی را می توان در قالب یک طرح یا
پیشنهاد)(Research Proposal
پژوهشی پیاده سازی کرد.
-8فرضیات()Hypothesis
-9نوع و روش پژوهش()Methodology
-10دامنه ی پژوهش()Delimitation
-11امکانات
-12محدودیت ها
-13مفاهیم و واژه ها()Terms
-14زمان و اعتبارات()Time and funds
-15ماخذ و منابع()References/ Bibliography
25
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-1موضوع و عنوان پژوهش
موضوع
+پژوهش باید ممکن باشد
+دسترسی به اطالعات و مدارک الزم ،ممکن باشد
+تازگی داشته باشد و به بدنه ی علم،
بیافزاید()contribution
+کلی نباشد و قلمروی آن محدود باشد
26
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-1موضوع و عنوان پژوهش
عنوان
+متناسب با پژوهش باشد
+کوتاه وساده باشد
+تکراری نباشد
+یک عقیده ی قطعی را اعالم نکند
+نهایتا سه متغیر را در بر داشته باشد
موضوع و عنوان مساله ،تحت تاثیر بیان مساله می
باشد
27
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-2بیان مساله
کل پژوهش با یک مساله یا تشخیص یک مشکل آغاز
می شود.
سپس آن مساله ،بیان می گردد
بیان مساله باید به صورتی باشد که بتوان آن را
مورد پژوهش قرار داد
برای پیدا کردن یک مساله برای کار ،یا باید به ما
مراجعه شود یا خود به دنبال عالیق مان باشیم .در هر
صورت باید برای پیدا کردن دامنه ی کار:
+پژوهش های گذشته مورد مطالعه قرار گیرد
28
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-2بیان مساله
مساله ی مورد نظر تشریح شود
ابعاد مجهول مورد عالقه بیان گردد
ابعاد مشکل مطرح گردد
برخی از متغیرهای مهم و نوع ارتباط آنها ذکر
گردد
حوزه ی تخصصی پژوهش را نشان دهد
اطالعات کلی درباره ی مطالعات انجام شده
29
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-2بیان مساله
رابطه ی بین مساله و عنوان و مطالعه ی ادبیات
موضوعی
مسال
ه
عنوا
ن
30
majidkalantary_pm@yahoo.com
متون
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-3اهمیت مساله
تشریح موارد مهم و پر فایده ی پژوهش پیشنهادی
و در واقع ،برجسته کردن بیان مساله می باشد
کدام مشکالت را حل می کند
حل این مشکالت چه میزان با اهمیت می باشد
31
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-4پیشینه ی پژوهش
اگر درست انجام شود به بیان مساله کمک می کند
نتایج پژوهش را به یافته های قبلی پیوند می
زند
جلوی کار تکراری را می گیرد
در انتخاب روش مناسب انجام تحقیق کمک می کند
32
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-4پیشینه ی پژوهش
منابع عبارتند از
مرور نظریه ها
مرور پژوهش های داخلی و یا خارجی
33
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-5وجوه تمایز
چه تازگی دارد؟
چه کمکی ( )contributionبه حوزه ی علم دارد؟
این کار ممکن است با پیدا کردن یک متغیر فراموش
شده ،یک خطا در شیوه ی انجام کار قبلی و یا...
انجام شود
34
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-6اهداف
هدف اصلیعموما همان عنوان پژوهش می باشد :تعیین علل
ایجاد ترافیک در تهران
هدف(اهداف) ویژهشکستن هدف اصلی در چندین هدف جزیی
تعیین اثر فرهنگ در ایجاد ترافیکتهران
تعیین اثر قیمت سوخت بر ... هدف کاربردیارائه ی یک یا چند راه حل و اینکه در کجا و
شود؟
برای چه سازمانی این پژوهش انجام می
35
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-7بیان گزاره ی مسئله یا سواالت تحقیق
+بهتر است به صورت سوال مطرح شود
+سواالت می توانند در قالب موارد زیر مطرح شوند:
سوال های توصیفی :چه می باشد؟ چیست؟ چگونه است؟ سوال های رابطه ای :چگونگی رابطه ی بین چند متغیریا کمتر بودن و
همانند نوع اثر ،بیشتر
:...
آیا بین ...و ...رابطه ای وجود دارد؟
سوال های قضاوتی و تفاوتی :قضاوت شخصی پژوهش گردرباره ی متغیر،
آیا ...در مورد ...کاربرد دارد؟ آیا ...می
تواند ...را اندازه گیری کند؟
آیا ..با ...تفاوتی دارد؟
سوال علت و معلولی36
شغلی اثر دارند؟
چه عواملی بر رضایت
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-8فرضیه()Hypothesis
به ازای سواالت تحقیق ،باید یک پاسخ حدسی ولیمعقول و پخته ،ارائه شود.
این پاسخ را فرضیه می گوییم حدسی بخردانه درباره ی رابطه ی دو یا چندمتغیر ،که یا رد می شود و یا نمی شود.
37
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-8فرضیه()Hypothesis
* رابطه ی فرضیه ،قانون و اصل
نظریه ها( )Theoriesدر قالب فرضیه ها به بوتهی آزمون گذارده می شوند.
اگر نظریه ها در مقیاس وسیع به ازمون گذاردهرا تایید
شده و اطالعات آزمایشی و تجربی ،آنها
کنند و از این طریق بتوان رابطه ی منظمی را پیش
قانون( )Ruleتبدیل می شود.
بینی کرد ،نظریه به
اگر قانون به چنان استحکامی برسد که به باورتبدیل شود ،به یک اصل( )Principleبدیهی مبدل می شود.
38
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-8فرضیه()Hypothesis
انواع بیان فرضیه ها )1از نظر تعداد متغیر مورد نظر
+یک متغیره :میانگین رضایت شغلی کارکنان
سازمان الف برابر 80است.
+دو متغیره :دورههای ضمن خدمت موجب
میشود.
افزایش مهارتهای انسانی مدیران
39
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-8فرضیه()Hypothesis
انواع بیان فرضیه ها )2بر مبنای هدف مطالعه ی متغیرها
توصیفی :نمرهی مسئولیتپذیری مدیران درایران حداقل 50است.
رابطه ای :بین نیازهای ارضا شدهیکارکنان و عملکرد آنها ارتباط وجود دارد.
تفاوتی :عوامل نگهدارندهی هرزبرگ بهطورمؤثرند.
یکسان بر تمایل به ترک خدمت
علت و معلولی :حقوق باال ،میزان مسئولیت-40
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-8فرضیه()Hypothesis
انواع بیان فرضیه ها )3جهت تاثیر متغیر مستقل بر وابسته
جهت دار( :برای آزمون ،از آزمون های یکدامنه)
+افزایش رضایت شغلی ،موجب افزایش
کارایی میشود.
+نسبت پرسنل راضی ،بیش از %70می باشد
بدون جهت( :برای آزمون ،از آزمون های دودامنه)
+رضایت شغلی در کارایی تأثیر دارد.
+میانگین رضایت شغلی برابر %70می باشد
41
ها ،از انواع جهت دار آن
* تذکر :بهتر است که در فرضیه
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-8فرضیه()Hypothesis
انواع بیان فرضیه ها )4بیان آماری
غالب فرضیه ها(که در اسالیدهای قبل آمدند) را
کرد
باید به صورت آماری آزمون
فرض صفر در مقابل فرض مقابل
فرض صفر ،پوچ ،خنثی ،پژوهش
فرض مقابل ،مخالف ،آماری ،جایگزین ،جانشین،
خالف ،بدیل()alternative
Hاز
مدیران
فرضیه پژوهشی :روش آموزشی متمرکز
:
1
2
غیرمتمرکز
روش
نظر اثربخشی هیچ تفاوتی با
H 1 : 1 2
ندارد
42
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-8فرضیه()Hypothesis
انواع بیان فرضیه ها )4بیان آماری
هدف تحقیق ،جمع آوری داده برای رد فرضرد نمی
می باشد .اگر بتواند ،فرض مقابل
شود(ثابت نمی شود بلکه فقط رد نمی شود) اما اگر
مقابل ،رد می شود.
نتوانست ،فرض
باید این دو فرض ،ناسازگار باشند43
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-8فرضیه()Hypothesis
انواع بیان فرضیه ها )4بیان آماری
در فرض صفر باید مخالف ادعا صحبت شود وپژوهش
در فرض مقابل ،انتظار از
+اگر فرض پژوهشی ،وجود همبستگی را
بیان می کند،
فرض صفر :بین دو متغیر همبستگی
وجود ندارد
+فرض پژوهشی :رضایت کارگران الف
بیشتر از ب می باشد
44
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-8فرضیه()Hypothesis
انواع بیان فرضیه ها )4بیان آماری
در فرض صفر باید مخالف ادعا صحبت شود +فرض پژوهشی :متغیر الف روی ب اثر
دارد
فرض صفر :متغیر الف بر ب اثر
ندارد
+فرض پژوهش :متغیر الف موجب افزایش
ب می شود
45
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-9روش پژوهش()Methodology
++طبقه بندی پژوهش را می توان بر اساس موارد
متفاوتی انجام داد.
)9-1طبقه بندی بر اساس جهت گیری آن یا بر مبنای
هدف اصلی آن
+بنیادی یا پایه ای
تولید دانش جدید ،قانون یا اصل -نتایج در
بازه ی زمانی کوتاه حاصل نمی شود
+کاربردی یا عملی
کاربرد دانش فعلی در مسائل -پیاده سازی دانش
روش ها
فعلی -بهبودها در ابزار ها و
+ارزیابی که به اشتباه توسعه ای نامیده شده
پژوهش های بسیار خاص جهت حل یک مشکل خاص-
46
ارزیابی اثر پژوهش های majidkalantary_pm@yahoo.comکاربردی
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-9روش پژوهش()Methodology
)9-2از نظر نوع داده ها ،ابزار ها و روش یا
راهبرد پژوهش
+کمی
آزمایش میدانی یا آزمایشگاهی ،اندازه
های
گیری های رفتار ،اقتصاد سنجی و شیوه
عددی مثل مدل سازی ریاضی
+کیفی
مطالعات اجتماعی و علت یابی رفتار ها،
شناسی
مطالعات تاریخی ،مردم نگاری ،بوم
47
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-9روش پژوهش()Methodology
)9-2از نظر نوع داده ها ،ابزار ها و روش یا
راهبرد پژوهش
کمی
پژوهش آزمایشیدستکاری متغیر مستقل و دیدن نتایج در
متغیر(های) وابسته
پژوهش مشاهده ایعدم دستکاری متغیرها و فقط رویت
رابطه
48
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-9روش پژوهش()Methodology
)9-2از نظر نوع داده ها ،ابزار ها و روش یا
راهبرد پژوهش
)9-2-1کمی آزمایشی
متغیر مستقل(ورودی) دستکاری بشود
بقیه ی متغیرهای مستقل ،ثابت بمانند
اثر دستکاری مستقل ،بر
وابسته(خروجی) ،مشاهده شود
کنترل متغیرهایی که مورد مطالعه
نیستند اما روی وابسته اثر دارند
49
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-9روش پژوهش()Methodology
)9-2از نظر نوع داده ها ،ابزار ها و روش یا
راهبرد پژوهش
مقایسه
مقایسه
ی
)9-2-1کمی آزمایشیی
گروه
پژوهش-مستقلپژوهش-
های
های
شبه
آزمایشی
آزمایش
حقیقی
ی
50
majidkalantary_pm@yahoo.com
گروه
گرو
پیش وابسته
جورش
آزمون
پس
ده
آزمون
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-9روش پژوهش()Methodology
)9-2از نظر نوع داده ها ،ابزار ها و روش یا راهبرد پژوهش
)9-2-1کمی آزمایشی
یک متغیر مستقل(ورودی) ،دارای رسته ها یا مقوالتیهستند .اثر هوش
برای مقایسه
دارای سه رسته ی پایین باال و متوسط بر
یادگیری
اگر رسته های ورودی مستقل باشند :آزمایش حقیقیاز طریق انتخاب تصادفی آزمودنی ها یا رسته
های مورد بحث
اگر رسته ها مستقل اما بر اساس ماهیت خود متغیر وبدون دخالت محقق :شبه آزمایشی.
مثل زن و مرد
رسته ها وابسته :دو روش -1پیش آزمون -پس آزمون :رسته ها وابسته (یک
نفر ،قبل و بعد آزمون)
51
majidkalantary_pm@yahoo.comشده :آزمودنی ها
-2گروه های جور
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-9روش پژوهش()Methodology
)9-2از نظر نوع داده ها ،ابزار ها و روش یا
راهبرد پژوهش
)9-2-1کمی آزمایشی
رسته ها وابسته :سالمتی قبل و بعداست که
مصرف ،دو رسته ی اثر قرص
وابسته اند زیرا روی یک فرد با شرایط متابولیزم
شده است .اما قبل و بعد دو
واحد ازمایش
نفر متفاوت با هم ،مستقلند.
52
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-9روش پژوهش()Methodology
)9-2از نظر نوع داده ها ،ابزار ها و روش یا
راهبرد پژوهش
)9-2-1کمی آزمایشی
آزمودنی های وابسته :یک گروهتصادفی انتخاب -یک آزمون واحد-
دو نفر دو نفر از باالترین نمرات جفت-
از هر جفت یک نفر انتخاب و در
گروهآزمایش -نفرات باقیمانده در گروه کنترل-
آزمایش -آزمون از
آزمایش روی گروه
53
همه -مقایسه ی نتایج majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-9روش پژوهش()Methodology
)9-2از نظر نوع داده ها ،ابزار ها و روش یا
راهبرد پژوهش
)9-2-2کمی مشاهده ای
بررسی وضعیت فعلی سامانه ،بدون دستکاری
هیچ کدام از ورودی ها
دو نوع می باشد
)9-2-2-1علی -مقایسه ای
)9-2-2-2توصیفی
54
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-9روش پژوهش()Methodology
)9-2از نظر نوع داده ها ،ابزار ها و روش یا
راهبرد پژوهش
)9-2-2کمی مشاهده ای
)9-2-2-1علی -مقایسه ای
امکان دستکاری مثل آزمایشی وجود
دارای
ندارد .محقق آزمودنی هایی که
این خصیصه هستند را انتخاب می کند و روی آنها کار
می کند.
انتخاب بچه های با ضریب هوش باالی
55
majidkalantary_pm@yahoo.com
130
مراحل پژوهش
علمی
* مراحل پژوهش علمی
-9روش پژوهش()Methodology
)9-2از نظر نوع داده ها ،ابزار ها و روش یا
راهبرد پژوهش
)9-2-2کمی مشاهده ای
)9-2-2-2توصیفی
توصیف شرایط حال یک سیستم.
شامل روش هایی چون پژوهش
رشد،
پیمایشی ،همبستگی،
تحلیل روند و ...
ابزار های نمونه گیری،
مالی،
پرسشنامه ،گردآوری اطالعات
56
majidkalantary_pm@yahoo.com
خرابی و ضایعات و برگشت از فروش،
مراحل پژوهش
علمی
* متغیرها
* کیفی
ارزش مقوله یا رسته یا طبقه
بیش تر و کمتر نیست
تفاضل ندارد
نسبت ندارد
جنسیت ،گروه خونی ،رنگ مو ،شغل،
بازیکنان
عدد پشت پیراهن
* از مقیاس اسمی استفاده می کند
57
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* متغیرها
* کمی
رتبه ای
فاصله ی طبقات فقط باال و پایین است
فاصله ی طبقات با هم یکی نیستند
قوی ،ضعیف ،متوسط
باال ،وسط ،پایین
کامال راضی ،راضی ،متوسط ،کمی ناراضی،
ناراضی
58
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* متغیرها
* کمی
قابل اندازه گیری
اندازه گیری با مقیاس رتبه ای(می شود متغیر
رتبه ای)
دادن رتبه از بزرگترین تا کوچکترین
دادن امتیاز فاصله ای همانند دما
دادن نسبت مثل وزن
59
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* متغیرها
مثال فاصله
دو قطعه با
0.58823
آن دو قطعه
دارای نسبت
ای و نسبتی و داشتن صفر مطلق
وزن های 10و 17گرم دارای نسبت
با وزن های 0.022046و 0.37478پوند
0.58823
دو قطعه با دما های 10و 17سانتیگراد دارای نسبت
0.58823
آن دو قطعه با دما های 50و 62.5فارنهایت دارای
نسبت 0.8
60
majidkalantary_pm@yahoo.com
مراحل پژوهش
علمی
* متغیرها
اسمی و رتبه ای ،آزمون های ناپارامتریک
فاصله ای و نسبتی ،آزمون های پارامتریک
61
majidkalantary_pm@yahoo.com
منا
بع
majidkalantary_pm@yahoo.com
62
منابع
APA(American Psychology Association) * روش استناد
* روش تورابیان
Kate Larimore Turabian (born Laura Kate Larimore) (February 26,
1893 – October 25, 1987) was an American educator who is best
known for her book A Manual
*
majidkalantary_pm@yahoo.com
63
منابع
طبیبی،سیدجمال الدین .ملکی،محمدرضا )1389(.تدوین
پایان نامه،رساله،پروژه پژوهشی و مقاله علمی ،چاپ
دوم ،انتشارات فردوس ،تهران.
دالور،علی )1374(.مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم
انسانی و اجتماعی ،چاپ سوم ،انتشارات رشد ،تهران.
سرمد،زهره.بازرگان،عباس.حجازی،الهه )1376(.روش
تحقیق در علوم رفتاری ،نشر آگه ،تهران.
شریفی،حسن پاشا.شریفی،نسترن )1383(.روش های تحقیق
در علوم رفتاری ،چاپ سوم ،انتشارات سخن ،تهران.
سکاران ،اوما ،)1380(.روش های تحقیق در مدیریت،
ترجمه محمد صائبی و محمود شیرازی ،مرکز آموزش
مدیریت دولتی ،تهران.
64
majidkalantary_pm@yahoo.com
منابع
فلیک ،اووه )1387( .درآمدی بر تحقیق کیفی ،ترجمه
هادی جلیلی ،نشر نی ،تهران.
نیومن ،ویلیام الورنس )1389( .شیوه های پژوهش
اجتماعی :رویکردهای کیفی و کمی ،جلد اول ،برگردان
حسن دانائی فرد و سید حسین کاظمی ،مهربان نشر،
تهران.
هومن ،حیدرعلی )1386( .شناخت روش علمی :در علوم
رفتاری ،سمت ،تهران.
هومن ،حیدرعلی )1385( .راهنمای عملی پژوهش کیفی،
سمت ،تهران.
ادیب حاج باقری ،محسن ،.سرور پرویزی و مهوش صلصالی
( )1389روش های تحقیق کیفی ،چاپ دوم ،طنین ،تهران.
65
majidkalantary_pm@yahoo.com
منابع
ساروخاني ،باقر )1380( .روشهاي تحقیق در علوم
اجتماعي :اصول و مباني ،جلد اول ،پژوهشگاه علوم
انساني و مطالعات فرهنگي ،تهران.
ساروخاني ،باقر)1387( .روشهاي تحقیق در علوم
اجتماعي :بینشها و فنون ،جلد دوم ،پژوهشگاه علوم
انساني و مطالعات فرهنگي ،تهران.
ساروخاني ،باقر)1385( .روشهاي تحقیق در علوم
اجتماعي :روشهاي كمي :آمار پیشرفته ،جلد سوم ،نشر
دیدار ،تهران.
محمدپور ،احمد )1390( .روش تحقیق کیفی :ضد روش،
جلد اول و دوم ،جامعه شناسان ،تهران.
بیکر،ترز ال )1377(.نحوه انجام تحقیقات اجتماعی،
66
majidkalantary_pm@yahoo.com